Çocukluk çağında tuvalete dair en önemli yaşlar olan 2-4 yaş arası anal dönemdir. Bu dönemin özellikleri arasında çocuğun tuvalet eğitimine başlaması, özerklik duygusunu hissetmesi, işini kendi yapmak istemesidir. 2-4 yaş arası bazı çocuklarda takıntılarla ve tuvalet konusunda zorluklarla geçer. Çocuklarda kaka tutma problemi bu yaşlardaki en önemli problemlerden biridir.
Çocukların bu dönemde tuvalete gitmeyi alışkanlık edinmesi ebeveynleri tarafından beklenmesi doğaldır. Bezden tuvalete geçiş evresi bu yönüyle hem ebeveynler için hem de çocuk için zorluklarla geçer. Doğumundan itibaren beze tuvaletini yapan çocuk için tuvalet kullanmak yeni bir alışkanlıktır. Dolayısıyla bu yeni alışkanlığı her zaman kolayca kabullenmeyebilirler. Özellikle kaka tutma sorunu yaşayan çocuklarda kabızlık da ilerleyen bir problem olarak ortaya çıkar.
Kaka tutma sorununun altında yatan pek çok sebep vardır. Sebepleri psikolojik ve fizyolojik olarak ikiye ayırabiliriz. Psikolojik sorunların altında yatan nedenler bir çocuk psikiyatristi ya da pedagoji uzmanlığı bulunan terapistlerce anlaşılır. Çünkü bu yaştaki çocuk edindiği özerklik hissi nedeniyle sorunlarını tek başına çözebileceğine inanır. Onları anlatmayı ve paylaşmayı tercih etmez. Çocuğun sorunu terapi sırasındaki oyunlarında bir uzman tarafından anlaşılması normaldir. Uzman bir yardım olmadan çocuğun sorununu anlamak zordur.
Kaka tutmada karşılaşılan en önemli psikolojik durumlardan biri ise geçmiş istismar olayıdır. Bunun yanı sıra tuvaletteyken kendinden bir parça gitmesi fikri çocuğun hoşlanmayacağı bir fikirdir ve bu da tuvaletten kaçınmasına neden olur. Klozetlerden ya da sifon sesinden, tuvaletteki sus seslerinden rahatsız olan çocuklar da kaka tutma problemini yaşayabilirler. Bu sorunlar için en iyi çözüm ebeveynlerin anlayışlı yardımıdır. Ayrıca tuvalette yardımcı aparatların, tutunma yerlerinin olmasıdır.
Fizyolojik olarak anüs darlığı, apse, bağırsak darlığı, beslenme bozukluğu, sistemik lupus gibi hastalıklar çocuğun kaka yaparken acı çekmesine neden olur. Kaka yaptığı sırada acı çektiğini hisseden çocuk ise bu histen hoşlanmayarak kakasını tutmaya devam eder. Kaka yaparken acı çekip kakasını tutması nedeniyle kabız olduğu için çocukta bu his döngüye girer. Durumun altında yatan fizyolojik nedeni anlamak için ise hemen bir uzman doktora görünmek gerekir.
Çocukların bu dönemde kaka tutması çözülebilecek bir problemdir. Sorunun çözümündeki en önemli faktör ebeveynlerin anlayışlı yaklaşımıdır. Anal dönemde özellikle vücudu üstündeki kontrolü kendisi sağlamaya çalışan çocuk, tuvaletinin geldiği zamanı bakım vereninden bazen saklar. Bu durumda çocuğun tuvalet sorunuyla evdeki her üyenin değil, tek bir kişinin ilgilenmesi, bu sorunun ortak alanlarda sıkça konuşulmakta kaçınılması gerekir. Çocuğun çekingen olduğu bu konuya hassasiyet gösterilerek tuvaletinin geldiğini hareketleriyle belli ettiği zamanlarda “tuvalete gitmek ister misin?”, “tuvaletin gelmiş gibi görünüyor.” gibi cümlelerle destek olunmalıdır.
Çocuğunuzun kaka tutma sorunu, tuvalet eğitiminde çözemediğiniz konuları ve destek almak istediğiniz her alanda Ege Pozitif Psikoloji uzman psikologlar, pedagoglar ve psikolojik danışmanlarıyla hizmet vermektedir.
Konu hakkında danışmanlık ve destek için https://www.egepozitifpsikoloji.com/izmir-pedagog/ sayfasını ziyaret edin veya bizlerle iletişime geçiniz.