Kaygı, kişinin tehdit ve tehlike anında dış uyaranlara verdiği gerçek ya da gerçek dışı tepki olup stresin en önemli tepkisi olarak isimlendirilir. Kaygının endişeden farkı daha somut olaylara verilen bir tepki olmasıdır. Sınav anında hissedilen kaygılı durum da (sınav kaygısı) bunun önemli ve en sık karşılaşılan örneğidir.
Eğitim sürecindeki her gencin sınavlarla baş başa olması sonucu hissettiği anormal durumlar sonucunda “sınav kaygısı nedir?” sorusunu sorması kaçınılmazdır. Hatta bu durum sınavlarla geçirilen her yaşta ortaya çıkar. Küçük yaşlarda başlayan sınav sistemi ile tanışma, bir sırlama ve derecelendirme yarışı nedeniyle pek çok kişi sınav kaygısı ile erken tanışır. Aslında sınav kaygısı kontrol edildiğinde ve kişinin yararına kullanıldığında odaklanmaya yarayan, hormon salgısını arttırabilecek bir durumdur. Kaygılı bir ruh halinde salgılanan adrenalin ile normalden daha tetikte olunacağından kişi sınavda da daha dikkatli bir tutum sergiler. Ne yazık ki kimi zaman sınav kaygısı kontrolden çıkar ve odaklanmaya yaramak yerine odağı tamamen dağıtan bir unsur haline dönüşür. Kişide sınav kaygısı birkaç belirti ile kendini gösterir:
Sınav sırasında ve sınavdan önce bu belirtilerin birkaçının ya da tamamının ciddi şekilde görülmesi önemli bir kaygı problemi olduğunu belirtir. Sınav kaygısı yaşandığı zaman çok zor ve baş edilmesi mümkün olmayan bir problem hissi verir. Sınavın kişide yarattığı önem arttıkça bu his ve kaygı da eşzamanlı olarak artar. Ancak sınav kaygısı ile baş etmek mümkündür ve hem kendi kendinize yapacağınız rutinlerle hem de ciddi bir psikolojik yardım ile bunun üstesinden gelebilirsiniz. Sınav kaygısını atlatmak için işte birkaç yöntem:
Sınavın sizin için önemini bilmeniz göstereceğiniz performansı yüksekte tutmanız için ideal bir farkındalıktır. Ancak kontrol edemeyeceğinizi anladığınız durumlarda, özellikle kalp atışlarınızdaki artışta kontrollü bir nefes egzersizi sizi sakinleştirir. Ellerinizi dizinizin üzerine koyup dik bir oturuşla derin derin 10 defa nefes alıp sakinleşmeyi deneyin.
Her sınav verdiğiniz emek doğrultusunda sizin için önemlidir. Ancak hiçbir sınav sizden ve hayatınızdan daha önemli değildir. Bu nedenle kimi zaman hedefinizden farklı sonuçlar almanız normaldir ve hayatın akışında olası bir durumdur. Sınava girerken ne istediğinizi bilin ama sonuçların değişimine karşı alternatif planları da düşünün.
Önemli bir sınava hazırlanırken verdiğiniz çaba ve harcadığınız zamanın sınav anında yeterince hakkını vermek için fiziksel ve ruhsal sağlığınız çok önemlidir. Bu yüzden beslenme ve uyku düzeni vücudunuzda kenara atılamayacak kadar etki yaratır. Sınav zamanından önce bu faktörlere uzun bir süre gerekli özeni gösterin.
Sınavdan önce sevdiklerinizi dinlemek size iyi gelir. Ancak en büyük yararı unutmayın ki kendinize yapabilirsiniz. Sınav anı ve sınavdan önce kendi başınıza yapacağınız konuşmalar, küçük sohbetler, kendinizi telkinler hem ne istediğinizi daha iyi anlamanızı sağlar hem de bu kaygıyı yenmenizi kolaylaştırır. Her sınav verdiğiniz emek sonucu şekillenir ama hepsinde istediğiniz sonucu almamanız oldukça normaldir. Hayat istediğiniz çizgide ilerlemeyebilir ama planlamadığınız bir çizgide planlamadığınız bir kariyeri de bulabilirsiniz.
“Sınav kaygısı nedir ve bu kaygıyla nasıl başa çıkılır?” sorularına detaylı yanıt aramak, sınav eğer ruhsal bozukluklara neden oluyorsa psikolog desteği almak için Ege Pozitif Psikoloji aradığınız hizmeti size sunar. Detaylı bilgi için https://www.egepozitifpsikoloji.com/izmir-pedagog/ sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.